wtorek, 21 stycznia 2014

Gatunki

Orlica pospolita
Orlica pospolita, orlica zgasiewka (Pteridium aquilinum (L.) Kuhn) – kosmopolityczny gatunek paproci z rodzinyDennstaedtiaceae. Występuje w strefie klimatów umiarkowanych i subtropikalnych. W Polsce gatunek pospolity z wyjątkiem wyższych terenów górskich.

Plik:DidzialapisSakys.JPG




Paprotka zwyczajna

Paprotka zwyczajna (Polypodium vulgare) – gatunek paproci należący do rodziny paprotkowatych. Występuje w AzjiAmeryce Północnej i w Europie. W Polsce roślina dość pospolita. Występuje na całym niżu i w Karpatach, gdzie jest bardziej pospolita, niż na niżu.
Plik:DSCN3854 resize.JPG



Drynaria

Drynaria (Bory) J. Sm. – rodzaj roślin należący do rodziny paprotkowatych. Należy do niego ok. 144 epifitycznych gatunków, pochodzących z AfrykiAzji i Północno-Wschodniej AustraliiGatunkiem typowym jest Drynaria quercifolia ((L.J. Sm.)

Plik:Drynaria laurentii 001.jpg

Paprocie akwariowe

Poza paprociami lądowymi występują również paprocie wodne.
Możemy je często spotkać w akwariach roślinnych.

Uprawiane w akwariach i paludariach paprocie należą do rodziny Parkericeae i obejmują rośliny ukorzeniające się w podłożu. Liście ich są prierzaste, ale zróżnicowane w kształcie, co zależne jest od warunków uprawy. Na dolnej stronie liści wytwarzją zarodnie. Przedstawicielem tej rodziny jest rodzaj Ceratopteris do ktorego zaliczamy sześć gatunków. Wszystkie one występują w tropikalnych i subtropikalnych częściach świata, głównie w wodach miękkich.

akwarystyce znane są trzy gatunki:
1) Ceratopteris pteroides (Hooker) Hieron - paprotka pływająca
2) Ceratopteris cornuta (Beauv) Lepr. - paprotka szerokolistna
3) Ceratopteris thalictroides (L) Brongn, lub C. siliquosa (L) (Capel) paprotka rutewkowata.


Paprotka pływająca.
Występuje w tropikalnych częściach Azji i Ameryki. W zbiornikach wodnych roślina swobodnie pływająca, nie rosnąca pod wodą. Liście (4-6 sztuk) zebrane w tóżyczki dorastają do 30 cm długości oraz 25 cm szerokości, lecz w uprawie akwariowej najczęsciej są mniejsze. Jasnozielone blaszki liściowe są w zarysie jajowate lub trójkątne trój- lub do pięcioklapowe. Ogonki liściowe są krótkie i stosunkowo grube. Młode liście zagiete pastorałkowato. Roślina rośnie zarówno w cieniu jak i w miejscacn nasłonecznionych lub dobrze naświetlonych; w dobrych warunkach zarasta szybko całą powierzchnie zbiornika. Optymalna temp. 25'C. Wiszące w toni wodnej korzenie mogą być miejscem schronienia młodych ryb. W paludariach korzenie wrastają w podłoże.


Paprotka szerokolistna.
Najczęściej uprawiana w akwariach jako roślina pływajaca lub podwodna. Występuje w centralnej Afryce, Madagaskarze, południowej Azji i Północnej Australii. Roliny ukorzeniają się w dnie , liście mają 20 - 50 cm długości (w przyrodzie do 75 cm), są jasnozielone i mocno pierzastodzielne. Rośnie dobrze w wodzie kwaśnej (pH 5-6.5) i starszych akwariach. System korzeniowy ma słaby i cienki, składniki pokarmowe może pobierać także bezpośrednio przez liście. Rozmnaża się bardzo dobrze wegetatywnie poprzez rozwój znajdujących się na liściach urwistków przekształcających się w rośliny dorosłe.


Paprotka rutewkowata.
Najładniejszy z omawianych tu gatunków. Pochodzi ze wschodniej i południowej Azji, północnej Australii, południowej części Ameryki Północnej i wielkich Antyli. W paludarium i w podłożu akwarium tworzy tóżyczkę liści. Pierzasta blaszka liściowa ma silnie zerdukowany miękisz asymilacyjny (do 1mm szerokości) po obu stronach nerwu. Długość liścia do 50 cm. Liście jasnozielone do żółtawozielonych. Najładniejsze egzemplarze uzyskujemy w paludarium i przenosimy do akwaeium. Takie rośliny są bardzo dekoracyjne i dają największy kontrast w zestawieniu ze zwartkami, mikrosorium itp.

  

Opis paproci

Paprociepaprociowe (Polypodiopsida Cronquist) – klasa paprotników. Obecnie na świecie występuje około 10 000 gatunkówpaproci, co jest liczbą małą w porównaniu do ich prehistorycznej różnorodności (jak się przypuszcza istniało wtedy około milion gatunków).

Morfologia

Jest to grupa bardzo niejednorodna, można wyróżnić w niej kilka wspólnych cech. Są to zazwyczaj rośliny zielne, wyjątkowodrzewiaste. Paprocie nie mają możliwości tworzenia tkanki wtórnej, a tym samym przyrostu na grubość, być może taką możliwość miały niektóre gatunki kopalne. W tej grupie roślin powstały poprzez przekształcenie systemów telomowych typowe liściemakrofilne. Liście takie są zazwyczaj podzielone na charakterystyczne blaszki, które za młodu mają formę pastorału. Paprocie wytwarzają wielokomórkowe łuski na łodygach oraz na osiach liści. Korzenie paproci wyrastają bezpośrednio z łodygi stąd zaliczane są do korzeni przybyszowych. Pozostałe cechy takie jak centralnie położona wiązka przewodząca wodę i włoski pochłaniające wodę są wspólne z korzeniami roślin kwiatowych. Zarodnie ułożone są na spodniej stronie liścia, często tworzą grupy (tak zwane synangia) i przeważnie posiadają mechanizmy otwierające. Są to przeważnie formy jednakozarodnikowe.

Rozmnażanie

Na spodniej stronie liści wykształcają się kupki zarodni – skupiska zarodni, w których powstają zarodniki. Po pewnym czasie kiedy zarodnie dojrzeją, ich ściany pękają uwalniając zarodniki, które roznoszone są przez wiatr. Z zarodnika, który trafi na wilgotny, zacieniony grunt, powstaje przedrośle (zielone, niewielkie (najczęściej o średnicy 6 mm), zwykle sercowatego kształtu). Przedrośle przytwierdza się do podłoża za pomocą chwytników. Na przedroślu występują rodnie i plemnie. W obecności wody plemniki przepływają do rodni. Następuje zapłodnienie i powstaje zygota. Zygota po wielu podziałach rozwija się w samodzielną roślinę – młody sporofit. Cały cykl rozrodczy trwa ok. 9 miesięcy.

Systematyka


Hymenophyllum tunbrigense(rozpłochowate)

Gleichenia japonica (glecheniowce)

Lygodium scandens (szparnicowce)

Salvinia natans (salwiniowce)

Cyathea spinulosa (olbrzymkowce)
Polypodium formosanum (paprotkowce)
W latach 90. XX wieku i w wieku XXI, głównie dzięki analizom genomów chloroplastowych, poznane zostały relacje pokrewieństwa w obrębie paproci istotnie zmieniające dotychczasową systematykę tej grupy roślin. Zaliczane tu wcześniej nasięźrzałowceOphioglossales[2] okazały się stanowić linię rozwojową w obrębie psylotowych Psilotopsida. Strzelichowce Marattiales z kolei podniesione zostały do rangi klasy (jako strzelichowe) będącej taksonem siostrzanym paprociowych. Obie te grupy znajdują się zresztą wspólnie ze skrzypowymi w politomii (nieznany jest stopień pokrewieństwa między nimi)[1].

System paproci według Smitha i innych (2006)

Pozycja systematyczna w obrębie roślin telomowych


glewiki (Anthocerotophyta)



wątrobowce (Marchantiophyta)



mchy (Bryophyta)



widłaki (Lycopodiophyta)

Euphyllophyta

rośliny nasienne (Spermatophyta)

Monilophyta

psylotowe (Psilotopsida)



skrzypowe (Equisetopsida)



strzelichowe (Marattiopsida)


paprociowe (Pteridopsida)









Podział na główne klady (rzędy)


długoszowce Osmundales



rozpłochowce Hymenophyllales



glejcheniowce Gleicheniales



szparnicowce Schizaeales



salwiniowce Salviniales



olbrzymkowce Cyatheales


paprotkowce Polypodiales







Jak hodować paprocie?

Rośliny w naszym mieszkaniu przyczyniają się do szybszego regenerowania naszych sił. Paprocie są bardzo „przychylne” człowiekowi, wydzielają dużo tlenu, działają orzeźwiająco i nastrajają pozytywnie. Ich barwa – zieleń - pozwala odpocząć zmęczonym oczom, wpływa kojąco na układ nerwowy. Natomiast obficie podlane zwiększają wilgotność powietrza – to zaś przeciwdziała niedomaganiu układu oddechowego, podrażnieniom oczu, nosa, gardła.

Paprocie lubią miejsca zacienione, mogą więc stać w miejscach gdzie dla wielu innych roślin światła jest zbyt mało. Tolerują słabe światło i północną stronę mieszkania. Optymalna temperatura dla nich to 19 – 25 o C. "Kapryśne” okazy paprotek trzeba przestawiać metodą prób i błędów, może się okazać że spodoba im się miejsce w pokoju od strony południowej (więcej światła). W niektórych miejscach paprotki po prostu marnieją. Mówi się, że w "czystym" mieszkaniu (wpływ na to mają żyły wodne) każda paproć się utrzyma, nawet bez specjalnej pielęgnacji. 

Są bardzo wrażliwe na suche powietrze, dlatego ważne jest, aby dbać o utrzymywanie dużejwilgotności atmosfery. W mieszkaniu z centralnym ogrzewaniem będą się czuły dobrze, gdy będziemy ją codziennie obficie zraszać wodą bez wapnia. Podłoże powinny mieć stale lekko wilgotne, ale nie zalewajmy go, zbyt mokre podłoże może źle wpłynąć na roślinę. Rośliny podlewamy miękką wodą o temperaturze pokojowej – zimna może spowodować ich marnienie. Większość gatunków spryskujemy – też letnią wodą. Paprotki lubią też "odstaną" wodę. Uważajmy by nie stały w przeciągu, którego nie znoszą. Ładnie rosną w doniczkach ustawionych w podstawkach z woda i kamykami, żwirem lub kulkami zatrzymującymi wodę. Nie lubią stać w pobliżu instalacji gazowych. 

Paprocie źle znoszą chemiczne środki do zwalczania chorób i szkodników, lepiej stosować naturalne. Od wiosny do jesieni wskazane byłoby podsypanie roślin nawozem naturalnym lub specjalnym dla paproci. 

Zeschnięte listki lub rozłogi trzeba zerwać lub uciąć. Paprotki lubią spokój - nie lubią być potrącane, dotykając czubków ich liści, możemy sprawić że dotykany czubek uschnie lub listek nie będzie dalej rósł. W przypadku gdyby roślina marniała można ja podlać letnim, rozcieńczonym naparem z czarnej herbaty lub wodą z mlekiem (na 1 litr wody około ½ szklanki mleka).

Paprocie doskonale oczyszczają powietrze i łagodzą promieniowanie, dlatego warto je postawić koło komputera lub telewizora, jednak niezbyt blisko – nie mogą mieć zbyt suchego otoczenia. Dobrym miejscem dla nich jest tez sypialnia, gdzie jest nieco niższa temperatura.

Czasem na paprociach rozmnażają się pleśnie, które źle oddziałują na alergików.

Moja przygoda z paprociami

Siema,
ostatnio spotkałem się z artykułem w internecie o hodowaniu paproci. Od razu sie tym zaciekawiłem i postanowilem kupić swoja pierwsza paproć. Poszedłem do sklepu i kupiłem paproć z gatunku długoszowatych - długosz królewski - osmunda regalis.

Plik:OsmundaRegalis.jpg